بازگشت
دست آورد روشنفکران نام نهاد
مصلح سلجوقی مصلح سلجوقی

چند روز قبل ، در یکی از سایت های اینترنتی ، نظرم را نوشتۀ به خود جلب نمود  که نقش روشنفکران در جامعه افغانی را به تحلیل کشیده بود. او چنان مدعی شده بود که در چند سال اخیر ، گویا روشنفکران در حاشیه قرار داشته اند نه در متن قضایا.

بعد از خواندن این چند سطر ، با خود اندیشیدم که آیا ، هدف نویسنده از روشنفکرانی که در حاشیه قرار گرفته اند ، کی ها خواهند بود .ابتدا بحث روشنفکر در کشور ما بحثی غیر منطقی بوده و هیجگاه لغت (intellektuell) معنی روشنفکر را نمی رساند. اگر لغت  Intellektuell  را درست ترجمه نماییم ، شاید توان گفت که بهتر است دگر اندیشان بگوییم نه روشنفکرــ اگر هم جمعی آنرا قبول نموده باشند ــ . به اصل منطق برگردیم ، اگثر کهنه فکر را در مقابل روشن فکر به کارمیبرند. در صورتیکه ضد روشن ، تاریک است نه کهنه و از طرفی هم نمیتوان به هر مکتب رفتۀ ، روشنفکر اطلاق نمود . از چند دهه به این طرف خود شاهدیم ، کسانی به نام روشنفکر با دیکتاتوری پرولتریا و قشون بیگانه ( سرخ ) سرنوشت ملت ما را به خاک و خون کشیدند ونتیجۀ کار شان در متن ، ده ملیون هموطن آواره ، دو ملیون معلول و یک ملیون شهید به جای گذاشت و سرنوشت ملت را ناخواسته بسوی پرتگاهی سوق دادند که بر آمدن از آن  ناممکن  است .              

اکر نگاهی به مکتب رفته های چپ افراطی ، پیروان ( انور خواجه یا مائو تسه تنگ ) داشته باشیم ، مبین خواهد شد اینکه ؛ این دسته از مکتب رفته ها ، یا در محلول راست رنگ عوض نمودند و یا اینکه امروز سر جوال آقای کرزی را در دست دارند وآب به آسیاب دولت های بیگانه میریزند تا اهداف بیگانگان به خوبی در سرزمین برباد رفته ، پیاده شود . همچنان تعدادی نیز با کشور های همسایه قرارداد وفاداری امضا نموده اند و تا پای جان به آن معتقد باقی خواهند ماند و خود ریشه های ضعیف و عمیق قومی ، مذهبی چنان این دسته را وامیدارد تا پای از گلیم بیگانگان بیرون نبرند. دستۀ دیگری که خود را روشنفکران راست میدانند ، نمیدانم این القاب را کی برای این دسته حد اقل به ارزانی گذاشته است و با چه استنادی خود را روشنفکر میدانند . آیا آن همه پیروانی که مذاهب و ادیان تا امروز داشتند همه کهنه فکر بوده اند . مکتب رفته های راست گرا برای اینکه نشانه یی انگشت انتقاد مردم ــ از اعمال چند سال اخیر شان ــ قرار نگیرند و فرقی بین آنها و طالبان باشد ، خود را زیر نام روشنفکر راست گرا دوباره به خورد ملتی میدهند که سالیان دراز سرزمین همین مردم را به تاراج دادند و فرزندان این مرزبوم را به خاک و خون آغشته کردند تا چند دالری به جیب بزنند . پس باید این را دانست که مکتب رفته های که در متن قرار داشتند ، همیشه در حال رنگ عوض کردن اند و میخواهند با نوعی رنگ بازی ، خود را مورد قبول جامعه بسازند و بر یک دست دو هندوانه چون دیموکراسی و مذهب را داشته باشند . در همین راستا شاعر بزرگ اندیش و دور نگر معاصر عبدالرؤف طالع در یک بند از مخمس خویش چه خوش سروده است.

                       من جوانان وطن را دیده ام

                                            خوب دقت کرده و سنجیده ام

                       آنچه از یک تیپ شان فهمیده ام

                                             پای بر آیین و مسلک میزنند

                            باد از هرسو که شد چک میزنند

نویسندۀ آن مطلب ، خود روشنفکران جامعه را به دو دسته تقسیم می نماید . در بخش نخست از یک مشت انسانهای بی حمیت و بی حـّریت به نام روشنفکر یاد می نماید و مینویسد که این دسته ، میخواهند از طریق شریک شدن در کاسۀ قدرت وبرای  تبارز خویش ، کاستی ها و ناراستی های قدرت داران را سرپوشی بگذارند . حد اقل این را باید دانست که به هر کسی که روزی برای منافع شخصی و یا برای رسیدن به جایگاهی ، خود را به نوعی با معلومات ــ که امروزه در کشور ما فراوان وجود دارند ــ نشان داده است ، نمی توان کلمۀ روشنفکر ( دگراندیش ) اطلاق کرد . از طرفی این روز ها نویسندهای فراوان وجود دارند که برای رسیدن به اهداف خویش ، مینویسند ، نه بخاطر فرزندان در دام ماندۀ کشور، یا برای آزادی مردم به خاک و خون کشیده شده .

دسته یی از معلومات فروشان را هر روزه در سایت ها شاهدیم که حتی یک جمله از ذهن خود برای ابراز ندارند و همه به کتاب های دیگران رجوع نموده و جملات و نوشته های دیگران را زیر نام خویش و با استفاده از نامهای چون پژوهشگر و تحلیل گر در سایت ها به ثبت میرسانند. معلومات فروشان امروزین ، چنان بر شانه هایی سایت ها بالا رفته اند که میتوان هر سایت را مستعمرۀ یکی از این به اصطلاح پژوهشگران و یا تحلیلگران دانست که همواره جمال مبارک شان بر بلندای سایت به نمایش گذاشته شده است .  

آلبرت اینشتاین معتقد بود که در کتاب ها می توان همه چیز را یافت ولی در کالج ها نحوۀ تفکر را می توان فرا گرفت . اما بعضی از مکتب رفته های امروزین ، بیشترینه با جملات دیگران مضمون میسازند و خود را بدان پژوهشگر و تحلیلگر معرفی میدارند و همه تحلیل های تکراری با جملات به سرقت رفته یی که در کتاب ها فراوان خوانده شده است.

در همان کشور جنگ زده ، کسانی را می یابیم که به معنی واقعی کلمه (دگر اندیشند). اما متآ سفانه از نامها و نشان های کاذب امروزی برخوردار نبوده و گاهی هم دست به مضمون دزدی و یا خود نمایی نبرده اند و با اندیشه های ناب خود در گوشۀ با چشمان باز، شاهد تاخت و تاز هاووطنفروشی های این مکتب رفته ها میباشند.

کلام را به ایجاز میکشانیم و کلمۀ روشنفکر و یا دگر اندیش را نباید به هر فرصت طلبی اطلاق کرد و این نام را میتوان متوجه  انسانهای هومانیستی ساخت که قبل از هر تعلقی به آزادی و انسان می اندیشند و انسان و انسانیت را در کمال آزادی برای دهکدیی زمین آرزو دارند .

                                                  10،12،2010 


December 19th, 2010


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
علمي و معلوماتي